W lutym minęła 80-rocznica śmierci Piusa XI. Za jednego z najpoważniejszych kandydatów na nowego papieża był uważany prymas Polski August Hlond, który przewodził polskiemu Kościołowi od czerwca 1926 roku. Kiedy zastąpił Edmunda Dalbora, pierwszego prymasa odrodzonej Polski, Wielkopolanina, 45-letni hierarcha był biskupem katowickim.

Po latach kardynał Stefan Wyszyński powiedział o prymasie Dalborze: społeczeństwo polskie widziało w tej postaci znak jednoczącej się Polski, walących się kordonów zaborczych i krzepnących mocy wyciąganych ze wszystkich stron Dłoni Narodu - po wolność. Historyk Feliks Koneczny uważał, że "(…) póty polskości, póki katolicyzmu, z upadkiem Kościoła runąć musi polskość i odwrotnie".

Polaków pod zaborami łączyły: język, wiara, wspólne tradycje. Kiedy wybuchła Niepodległa to symbol dominacji caratu - Wielki Sobór na pl. Saskim (dziś Piłsudskiego) w Warszawie natychmiast rozebrano. Jego olbrzymią dzwonnicę nazywano przez lata "wieżą ciśnień prawosławia".

W "Historii żywej" o udziale Kościoła katolickiego w odbudowie państwa polskiego po 1918 roku, o jego sytuacji prawnej i organizacyjnej, roli Episkopatu, duchowieństwa oraz organizacji kościelnych, prasy katolickiej w II Rzeczypospolitej.
ℹ️
prof. Andrzej Nowak (historyk) / O roli Kościoła i wybitnych duchownych II Rzeczypospolitej (Historia żywa/Jedynka) 20.04.2018

(materiały archiwalne PR) / (https://jedynka.polskieradio.pl/artyk...)