Chwarszczany - niewielka miejscowość na skraju województwa zachodniopomorskiego. Niewielka, ale bezcenna dla historii. To właśnie tutaj znajduje się jedyna zachowana w całości kaplica, którą zbudowali templariusze. W tym niezwykle ważnym dla dziedzictwa kulturowego zabytku pod nadzorem dr. Przemysława Kołosowskiego trwają prace archeologiczno-architektoniczne, których wyniki pozwolą na wpisanie kaplicy na listę pomników historii.
Zespół badawczy powrócił w bieżącym roku do kaplicy w Chwarszczanach z kolejnymi badaniami. Skład ekspedycji tworzyli: kierujący badaniami dr Przemysław Kołosowski, inicjator przedsięwzięcia - brat Mirek, archeolodzy mgr Mateusz Józefowicz i mgr Robert Mieczkowski, Joerg von Ameln, Robert Maziarz (Muzeum Patria Colbergiensis), Rafał Karbowniczek i Sławek Kunitz. W porządkowaniu kościoła po badaniach pomagało Stowarzyszenie BASTION.
Portal Szlakiem.lat wraz z Fundacją "Skryptorium" miał również okazję uczestniczyć w części tych badań rejestrując dla Czytelników jak największą ilość szczegółów. Odkrycia są imponujące. Nie można wykluczyć, że przestrzeń wnętrza świątyni służyła celom grzebalnym już w czasach templariuszy. Jednak w badanym miejscu nie odkryto pozostałości pochówków z czasów średniowiecza. Cała przestrzeń wschodniej części wykopu została przekształcona wkopami grobowymi pochodzącymi z XVII-XIX wieku, z okresu kiedy świątynię zajmowała gmina ewangelicka. Zachowały się pozostałości starszych pochówków w drewnianych trumnach zdobionych okuciami i młodsze w ceglanych kryptach. Nie mniej ciekawa okazała się eksploracja części zachodniej wykopu, gdzie pod warstwą przemieszanych piasków odsłonięto na znacznej przestrzeni wykopu wapienny negatyw - podkład ceramicznej posadzki gotyckiej świątyni templariuszy z lat 70-tych XIII wieku - w trakcie znaleźliśmy kilkadziesiąt fragmentów płytek podłogi. Po wybraniu pozostałości tej warstwy ukazał się drugi poziom starszej posadzki z zaprawy wapiennej i kamieni, który na obecnym etapie badań wiązany jest z pierwszą kaplicą templariuszy z lat 30-tych XIII wieku. Wśród okruchów zaprawy i kamieni odkryty został „pierścień” (?). Średniowieczna warstwa kamieni zalegała z kolei na reliktach domostwa z początku naszej ery. W obrębie czarnej, przesyconej szczątkami organicznymi warstwy znaleziono m.in. fragmenty glinianych naczyń i żużlowe sople stanowiące ślad po prymitywnych piecach hutniczych tzw. dymarkach służących wytopowi żelaza z rudy darniowej. Na relikty pieców badacze natrafiali także w trakcie wcześniejszych badań, również pod fundamentami istniejącej świątyni. Można powiedzieć, że cała komandoria templariuszy została zbudowana na pozostałościach osady dawnych hutników z I-II wieku n.e. Teraz naukowcy zajmują się analizą układu nawarstwień i opisywaniem znalezionych w nich zabytków. Już wkrótce wrócą z kolejnym etapem badań kaplicy templariuszy.
Tymczasem o szczegółach, historii, wykopaliskach i odkryciach opowiada dr Przemysław Kołosowski. W tle muzyka zespołu SHANNON - ogromnie dziękujemy za zgodę na udostępnienie utworu.

Patronite