Osmanlı Devleti’nin ilk başkenti Bursa, Yunanlılar tarafından 2 yıl 2 ay 2 gün işgal edilir. Şehrin düşmesi semboliktir; çünkü Megali İdea, yani Büyük Fikir’in babası Venizelos’un oğlu Sofokles,
8 Temmuz 1920’deki işgal sonrası hemen Tophane’ye gider ilk iş olarak.
Çünkü İmparatorluğun kurucu babası Osman Gazi ve oğlu Orhan Gazi burada yatıyordur.
Askerler, türbenin kapılarını yavaşça açarlar, bazıları korkudan içeri giremezler. İşte, orada
uyuyan kişi 600 yıl üç kıtada at koşturmuş bir devletin ruhudur.
Sofokles, tarihin kalbine bakıyordur. Türbeye doğru eğilir ve şunları söyler: “Kalk ey koca sarıklı
Osman! Kalk da torunlarınnı hâlini gör! Kurduğun devleti yıktık, seni öldürmeye geldim.”
Ardından Atina’dan özel olarak çağırttığı fotoğrafçısına, “Çek bir Bursa hatırası” diyerek poz
verir.
Bu arada diğer Yunan askerleri de Orhan Gazi’nin yanında uyuyan Nilüfer Hatun’un, onların
deyimiyle Yarhisar Tekfuru kızı Holofira’nın sandukasını tekmeliyorlardır, “Bir Rum kızı bir
Türk’le nasıl evlenir?” diye.
İşte İstiklal Şairimiz Mehmet Âkif, Bursa’nın karanlık zamanları için Ankara’daki Taceddin
Dergahı’nda Eşin var, âşiyânın var, bahârın var, ki beklerdin;
Kıyâmetler koparmak neydi, ey bülbül, nedir derdin?
O zümrüd tahta kondun, bir semâvî saltanat kurdun;
Cihânın yurdu hep çiğnense, çiğnenmez senin yurdun diye seslendiği Bülbül şiirini
yazar ki bu eser, İstiklal Marşı’yla akraba olmuş olur böylece. Ulus’ta bulunan Birinci Meclis
kürsüsüne taht-ı kadîm’in elden çıkmasından ötürü siyah örtü serilir, matem tutulur.
Bursa, 11 Eylül 1922’de Şükrü Naili Paşa’nın gayretleriyle düşman elinden kurtarılır. Velhasıl
İlber Ortaylı’nın da dediği gibi, Cumhuriyet’in köklerinde Osmanlı var. Bunun böyle olduğuna
dair belki de en klas hareket Atatürk’ün tavrında yatar. Mustafa Kemal Paşa, 1922’deki Büyük
Taarruz’dan sonraki ilk ziyaretini Osmanlı’nın birinci başkentine gerçekleştirir ve böylece
diplomatik rövanşı da almış olur. Atatürk, Cumhurbaşkanı olduktan sonra ilk ziyaretini de yine
Bursa’ya yapar.
Türbenin içinde ipekten altın yaldız iplik ile işlenmiş bir güzel sancak vardır. Fetih suresinin
yazılı bulunduğu bu değerli çalışma Bursa Kız Yurdu talebelerinin Atatürk'e hediyesidir. Bu
hediye daha sonra Atatürk tarafından Osman Gazi Türbesi'ne asılmak üzere verilir.
Şimdi Osman Gazi’nin sandukasını göz alıcı sedef kakmalarla süsleyen şebekeye dikin
gözlerinizi Üzeri ise simli yazılar ve motifler ile işlenmiş bir örtünün ön yüzündeki kitabeyi
birlikte okuyalım:
“Sultanların atalarının atası, tek kurucu unvanına sahip, şan ve şevketin tahtgahı, gazalar ve
fetihler babası- Allah kendisini cennetlerin ortasında oturtsun - Sultan Osman Gazi Han
Hazretleri.”