ทำไมสร้างบ้านใหญ่โตอวดรวย อาจจะดู เสร่อ ในสายตาคนสวีเดน?
ต้องอธิบายเพิ่มเติม ที่ใช้คำว่า "เสร่อ" เพื่อให้เห็นภาพชัดๆ ว่า การสร้างบ้านใหญ่โตเพื่ออวดรวย มันไม่ได้ถูกมองว่า ดี และไม่ได้เป็นที่ยกย่องเชิดชู เหมือนในหลายๆวัฒนธรรมอื่นๆ แต่กลับกัน มันอาจจะดูแย่ และดูไม่ดี

จะเรียกว่า ดูเสร่อ = อยู่ผิดที่ผิดทาง ก็ได้นะครับ

และมันไม่ใช่แค่ สร้างบ้านใหญ่โตอวดรวย แต่การใช้ของเบรนด์แนม ขับรถสปอร์ต หรูหรา โชว์ป๋า โชว์รวย โชว์เทพ ก็ไม่ได้ดูดีเช่นกัน ในสายตาของคนสวีเดน และ วัฒนธรรมของชาวสแกนดิเนเวียครับ

ที่พูดแบบนี้ เพราะมันมีที่มา

คนสวีเดน และสแกนดิเนเวีย แท้ๆ แต่ดั้งเดิม จะให้คุณค่า กับความเท่าเทียมกันของมนุษย์ และเห็นคุณค่าของคน เหนือกว่าสิ่งอื่นๆ วัฒนธรรมของเค้าสอนให้เคารพคนอื่น ยอมรับคนอื่น ถ่อมตัวไม่ยกตัวเหนือใครๆ ... มันเป็นพื้นฐานสำคัญของการร่วมมือกัน เป็นทีม เป็นชุมชน เป็นสังคม เป็นชาติ

ทั้งนี้ความเชื่อนี้ สามารถอธิบายและอ้างอิงได้จาก หลักการ ที่เป็นปรัชญาในการใช้ชีวิตของคนสวีเดน และ สแกนดิเนเวีย นั่นคือ "กฎของยานเต้" (Jantelegan) 10 ข้อ
1.อย่าคิดว่า ตัวเองพิเศษ
2.อย่าคิดว่า ตัวเองดี
3.อย่าคิดว่า ตัวเองฉลาดกว่าคนอื่น
4.อย่าคิดว่า ตัวเองดีกว่าใคร
5.อย่าคิดว่า ตัวเองมีมากกว่าใคร
6.อย่าคิดว่า ตัวเองสำคัญกว่าใคร
7.อย่าคิดว่า ตัวเองเก่งทุกอย่าง
8.อย่า หัวเราะเยาะคนอื่น
9.อย่าคิดว่า มีแต่คนสนใจตัวเอง
10.อย่าคิดว่า ตัวเองสามารถสั่งสอนคนอื่นได้

นี่คือกฎ หรือปรัชญา ที่กำหนดกรอบความคิด ที่ทำให้พอจะเข้าใจ คนสวีเดน และสแกนดิเนเวียได้ ว่าทำไมเขาถึง มีวิธีคิดและปฏิบัติ ที่แตกต่างไปจากคนในวัฒนธรรมอื่นๆ และ ชุดปรัชญานี้ จะเกิดขึ้นในสังคมไม่ได้เลย ถ้าเขาไม่ให้คุณค่ากับ "ความทัดเทียม" กันของมนุษย์อย่างแท้จริง

กฎของยานเต้ ทั้ง 10 ข้อ ไม่ได้ลอยอยู่เฉยๆ แต่มันถูกวางอยู่บนพื้นฐาน ทางวัฒนธรรมวิธีคิด หลักคิด ที่เป็นราก ของคนสวีเดนและสแกนดิเนเวีย 3 แกนหลัก คือ

Hygge ฮุกกะ - ความสุขนั้น หาได้จาก สิ่งเล็กน้อย รายรอบตัว
Lagom ลากอม - ความพอดี คือสิ่งที่ดีที่สุด
Sisu ซิสุ - มานะ พากเพียร อดทน

ความอดทน ให้พ้นฤดูหนาว การรู้จักว่าอะไรพอดีเพียวพอเหมาะสมกับตัวเองแล้ว และการรู้จักพอใจ กับสิ่งเล็กน้อยรอบตัว ทำให้คนสวีเดน และสแกนดิเนเวีย (นอร์เวย์ สวีเดน เดนมาร์ค ฟินแลนด์) เป็นกลุ่มคนที่มีความสุขที่สุดในโลก และด้วยพื้นฐาน 3 อย่างนี้ ก็ทำให้เค้า ยอมรับความเท่าเทียมกันได้ อย่างไม่ได้มีปัญหาอิจฉา ริษยา กันเหมือนในละครน้ำเน่า

หลายคนอาจจะคิดว่า ภาษีของสวีเดนมันสูง จนคนไม่อยากอวดรวย จริงๆแล้ว ภาษีของสวีเดนนั้น เมื่อเอามาคิดจริงๆ อาจจะไม่สูงเว่อวังเหมือนในจินตนาการของหลายคน เพราะเขาไม่ได้เก็บยุ่บยับปลีกย่อย แอบซ่อนไว้ในหลายส่วน โครงสร้างภาษีที่สวีเดนคร่าวๆ ที่คนส่วนใหญ่จ่ายคือ

1.ภาษีรายได้ income tax 29-35% ประชากรส่วนใหญ่ เสียเฉลี่ยที่ 33% ซึ่งจะมีการกำหนดเพดานไว้ว่า ถ้ามีรายได้เกินที่กำหนด จะเสียเพิ่มอีก 20% อย่างไรก็ดี ภาษีนี้ จะมีส่วนลด และส่วนที่ไม่คิด ตามรายละเอียดที่กำหนด

2.VAT ภาษีมูลค่าเพิ่มคือ 25% แต่ไม่ใช่ทั้งหมด สำหรับอาหารและเครื่องดื่ม จะเสีย VAT 12% ส่วนหนังสือและค่าเดินทาง VAT คือ 6%

3.ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง (บ้าน) จะเสีย 0.75% จากราคาประเมิน หรือจ่ายล้านละ 7,500 บาท แต่มีเพดานให้จ่ายไม่เกิน 32,400 บาท ต่อให้บ้านราคาเป็นพันล้าน ก็จ่ายไม่เกิน 32,400 บาท

4.ไม่มีภาษีมรดก และ ไม่มี Wealth Tax

อันดับประเทศที่มีคอรัปชั่นน้อยที่สุดในโลก ปี 2023
1.เดนมาร์ก
2.ฟินแลนด์
3.นิวซีแลนด์
4.นอร์เวย์
5.สิงคโปร์
6.สวีเดน
หกประเทศนี้ คะแนนแทบไม่แตกต่างกัน และทุกประเทศในสแกนดิเนเวีย ติด TOP สุดของโลกทั้งหมด

อ้อ ญี่ปุ่นคือ อันดับ 16 ส่วนประเทศไทยคือ 108

เมื่อการเก็บภาษีมีประสิทธิภาพ และคอรัปชั่นต่ำ สวีเดนจึงเป็นประเทศที่มีสวัสดิการดีมาก ทั้งการรักษาความปลอดภัยให้พลเมือง การสาธารณสุข การศึกษา คือแทบไม่ต้องไปจ่ายประกันเองแพงๆ แบบอเมริกาเลย

แถมลางานไปเลี้ยงลูกได้ทั้งสามีภรรยา รวม 480 วัน (เมื่อรวมวันหยุดเสาร์อาทิตย์ วันนักขัตฤกษ์และวันลาปกติ จะสามารถลาได้แถว 2 ปีเลย ซึ่ง เป็น 2 ปีที่สำคัญที่สุดของเด็กๆ ที่จะเกิดมาแล้วมีพ่อแม่ช่วยกันดูแล)

ภาษีของสวีเดน ดูเหมือนเยอะ แต่ถ้าคิดดีๆ คนสวีเดน มีสวัสดิการที่ดีมากๆ จนประหยัดรายจ่ายทั้ง ด้านสุขภาพ การศึกษา และไม่มีภาษียิบย่อยเหมือนหลายประเทศ เช่น บ้านเรามีภาษีสรรพสามิตและภาษีอื่น ที่ทำให้เราซื้อรถญี่ปุ่นแพงกว่าที่ญี่ปุ่น 3 เท่า ซื้อเหล้า บุหรี่ ของหรูๆ แพงกว่าที่ต้นทาง 2-3 เท่า เป็นต้น

แถม ภาษีบ้าน ก็ไม่มีเพดาน บ้านราคายิ่งแพง ยิ่งเสียภาษีเยอะ แต่ที่สวีเดนคือเก็บเต็มที่ 32,400 บาท เท่านั้น

การไม่สร้างบ้านหลังใหญ่ อวดรวย ของคนสวีเดน มันเป็นเรื่องเข้าใจไม่ยากเลย ถ้าเราเข้าใจเค้า และเข้าใจว่า ความพอดี มันคืออะไรครับ