Cây hồ tiêu có nguồn gốc ở Ấn Độ, mọc hoang trong các rừng nhiệt đới ẩm, sau đó được trồng phổ biến sang nhiều nước khác như Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Srilanka, Việt Nam, Campuchia, Brazil ...
Hồ tiêu thường được trồng ở các vùng đất thấp dưới 800m so với mặt biển, có khí hậu nóng ẩm, nhiệt độ xuống quá thấp dưới 10oC, ánh sáng tán xạ (cần có bóng che), lượng mưa trung bình trong năm cần từ 1500-2500mm, độ ẩm không khí cao từ 70-90%, giúp cây hồ tiêu sinh trưởng phát triển tốt, ra hoa đậu quả thuận lợi nhất là vào thời kỳ ra hoa, nhưng đây cũng là điều kiện thuận lợi cho các loại sâu bệnh phát triển gây hại trên cây hồ tiêu.
2. Một số loại sâu bệnh chính gây hại trên hồ tiêu
2.1. Bệnh vàng lá (bệnh chết chậm)
- Triệu chứng: Bước đầu cây sinh trưởng và phát triển chậm, các lá già thường bị vàng, sau đó héo và rụng, tiếp theo là các đốt bị rụng, cây ra hoa và đậu quả kém dẫn đến năng suất và chất lượng giảm. Hiện tượng cây sinh trưởng kém, vàng lá thường xuất hiện thành từng vùng cục bộ sau đó lan rộng ra thành nhiều trụ tiêu và nhiều vùng, triệu chứng vàng và rụng lá, rụng đốt thường phát triển chậm và kéo dài, rễ của cây phát triển kém, rễ nốt sần, đầu rễ bị thối, khi bị nặng thì các rễ chính và phụ đều bị thối.

- Nguyên nhân gây bệnh: Rễ cây tiêu bị nốt sần chủ yếu do tuyến trùng Meloidogyne incognita và triệu chứng thối đầu rễ là do sự gây hại của một số loài nấm, chủ yếu là: Fusarium solani, Phytophthora spp, Pythium spp…. Tuyến trùng tấn công trước, tạo ra những vết thương và nốt sưng trên rễ sau đó nấm xâm nhập làm thối rễ.
- Biện pháp phòng trừ: Khi bệnh xuất hiện, đào bỏ các cây bệnh nặng. Đối với những cây tiêu bị bệnh nhẹ có thể sử dụng thuốc trừ nấm Viben C 50 BTN 0,3 % (2-4 lít dung dịch/gốc) kết hợp với một trong các loại thuốc trừ tuyến trùng như: Tervigo 020SC, Oncol 20 ND 0,3 % (2-4 lít dung dịch/gốc), xử lý 2-4 lần vào mùa mưa, mỗi lần xử lý cách nhau 1 tháng để phòng trừ, các loại thuốc hạt và bột cần được rải ở độ sâu 10-20 cm, sau đó lấp đất lại.
Việc xử lý thuốc nên được thực hiện trong điều kiện đất đủ ẩm.
2.2. Bệnh chết nhanh do nấm Phytophthora
- Triệu chứng: Bệnh xuất hiện trên tất cả các bộ phận và ở các giai đoạn sinh trưởng của cây tiêu, nhưng phổ biến nhất là ở phần thân nằm trong đất và nơi tiếp giáp với mặt đất, khi nấm bệnh tấn công vào phần thân ngầm sẽ làm cây tiêu chết đột ngột và gọi là bệnh chết nhanh. Dây tiêu bị bệnh có triệu chứng lá bị héo nhưng vẫn còn xanh.Thân ngầm cây tiêu bị thối do bệnh chết nhanh Phytopthora Sau đó lá úa vàng, héo rũ, chết khô cùng với dây trên cây. Thời gian từ khi lá bắt đầu héo đến khi dây tiêu bị chết rất nhanh, thường chỉ trong vòng 5-15 ngày.
- Nguyên nhân gây bệnh
+ Bệnh do nấm Phytophthora spp. gây hại.
+ Bệnh chết nhanh thường xuất hiện trong mùa mưa và tập trung ở những vườn không thoát nước tốt, năm nào mưa nhiều và kéo dài thì bệnh thường gây hại nặng và lây lan nhanh, đôi khi thành dịch. Ngược lại những năm có hạn hán kéo dài, cây sinh trưởng kém và sức đề kháng của cây yếu nên cây cũng dễ bị nấm tấn công hơn trong mùa mưa.
+ Nấm bệnh chủ yếu sống trong đất và lây lan từ đất qua nước mưa; nước tưới; thân, cành, lá tiêu bị bệnh rụng xuống đất. Thân, cành, lá thường bị nhiễm bệnh trong mùa mưa. Các vườn ẩm thấp, các cây có bộ tán lá rậm rạp là điều kiện thích hợp cho nấm bệnh phát triển.
- Biện pháp phòng trừ
Do diễn biến bệnh trên đồng ruộng rất nhanh, thường khi lá bắt đầu héo thì nấm đã ăn sâu vào bên trong các bộ phận của cây, nên đối với bệnh này phòng bệnh là chủ yếu. Để phòng trừ bệnh cần phải sử dụng biện pháp phòng trừ tổng hợp, đặc biệt chú trọng biện pháp canh tác và sinh học.
+ Trồng giống kháng bệnh
+ Xử lý hom giống trước khi trồng bằng một trong các loại thuốc sau Aliette 80 WP (0,1%), Ridomil Gold 68 WP (0,1%), Rovral 50 WP (0,1%).
+ Trồng tiêu trên đất thoát nước, tạo rãnh thoát nước trong mùa mưa.
+ Tránh làm tổn thương rễ
+ Bón phân cân đối, tăng cường phân hữu cơ, vôi
+ Sử dụng các chế phẩm sinh học như Trichoderma để hạn chế sự phát triển của nấm Phytophthora.
- Phòng trừ bằng biện pháp hóa học: Sử dụng một trong các loại thuốc sau Aliette 80 WP, Ridomil MZ 72 WP, Ridomil Gold 68 WP, Mexyl MZ 72 WP với nồng độ 0,3 %, liều lượng 2-4 lít dung dịch/gốc, Rovral 50WP, Viben C 50BHN, xử lý vào đất đồng thời phun lên cây 2 - 3 lần, mỗi lần cách nhau 15 ngày.