"ย่าเหล" สุนัขทรงเลี้ยงประจำรัชกาลที่ 6
ย่าเหล (พ.ศ. 2448 - 2456) เป็นสุนัขพันทางที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเลี้ยงและโปรดปรานเป็นอย่างยิ่ง ภายหลังถูกลอบยิงตาย รัชกาลที่ 6 ทรงโทมนัสเป็นอย่างยิ่ง ถึงกับทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดงานศพ และสร้างอนุสาวรีย์ย่าเหลขึ้น ทั้งยังทรงพระราชนิพนธ์คำกลอนไว้อาลัยแก่ย่าเหลด้วย

ย่าเหลเป็นสุนัขพันทาง ขนปุย หางเป็นพวง สีขาว มีแต้มดำ หูตก เกิดในเรือนจำเมืองนครชัยศรี เดิมเป็นสุนัขของหลวงไชยราษฎร์รักษา (โพ เคหะนันทน์) ตำแหน่งพะทำมะรงหรือผู้ควบคุมนักโทษ (ภายหลังได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น พระพุทธเกษตรานุรักษ์) เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
ยังดำรงพระยศเป็นพระบรมโอรสาธิราชฯ ได้เสด็จพระราชดำเนินไปตรวจเรือนจำจังหวัดนครปฐม และทอดพระเนตรเห็นสุนัขตัวนี้ และตรัสชมว่าน่าเอ็นดู หลวงชัยอาญาจึงน้อมเกล้าฯ ถวาย พระองค์จึงทรงรับมาเลี้ยง และพระราชทานนามว่า "ย่าเหล"

สำหรับชื่อย่าเหลนั้น พระองค์ทรงตั้งจากชื่อตัวละครเอก เอมิล ยาร์เลต์ (Emile Jarlet) จากบทละครฝรั่งเศสเรื่อง "My friend Jarlet" ซึ่งได้ทรงพระราชนิพนธ์แปลเป็นบทละครภาษาไทย ชื่อ "มิตรแท้" และยังทรงพระราชนิพนธ์ละครพูดเรื่อง "เพื่อนตาย" ตามเค้าโครงภาษาอังกฤษด้วย

ย่าเหลเป็นสุนัขที่ฉลาดแสนรู้ และช่างประจบ คอยถวายความจงรักภักดีพระเจ้าอยู่หัวเสมือนเป็นทหารรักษาพระองค์ ทำให้เป็นที่โปรดปรานอย่างยิ่ง และด้วยเหตุนี้จึงสร้างความอิจฉาและเกลียดในหมู่ข้าราชบริพารบางคน หากข้าราชบริพารคนใดแต่งกายไม่เรียบร้อย ก็จะถูกย่าเหลกัดต่อหน้าพระที่นั่ง สร้างความละอายและเจ็บแค้นแก่ผู้ที่ถูกกัดนั้นเป็นอย่างยิ่ง ดังนั้นเมื่อพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินโดยลำพัง โดยมิได้นำย่าเหลไปด้วย จึงมีมหาดเล็กบางคนคอยทำร้ายเอาก็มี

เล่ากันว่าย่าเหลชอบหนีออกไปเที่ยว เป็นเหตุให้พระเจ้าอยู่หัวต้องทรงตามหาอยู่หลายครั้ง ในภายหลังโปรดฯ ให้ทำป้ายแขวนคอ เขียนบอกว่า สุนัขตัวนี้เป็นสุนัขของพระเจ้าอยู่หัว ผู้ใดพบนำคืน จะได้รับพระราชทานรางวัล


ในปีที่ 5 ที่ย่าเหลเข้ามาเป็นสุนัขหลวงในพระราชวัง วันหนึ่งมีผู้ไปพบย่าเหลนอนตายข้างกำแพงพระบรมมหาราชวัง ด้านวัดโพธิ์ ท่าเตียน มีรอยถูกปืนยิง ตามรูปการณ์เชื่อว่าคนที่ฆ่าย่าเหลต้องมิใช่มหาดเล็กธรรมดา เพราะผู้ที่มีปืนในสมัยนั้น จะต้องมียศฐาชั้นเจ้าคุณขึ้นไป หรืออาจเป็นชั้นเจ้านายก็เป็นได้

ในหลวงรัชกาลที่ 6 ทรงโทมนัสอย่างยิ่ง ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดงานศพแก่ย่าเหล มีหีบใส่ศพอย่างดี ปิดทองที่มุมโลง และโปรดฯ ให้แกะสลักรูปย่าเหลวางไว้บนโลงด้วย ทั้งยังให้มหาดเล็กแต่งตัวเป็นสัตว์นานาชนิดเข้าร่วมขบวนแห่ศพด้วย นอกจากนี้ยังมีของชำร่วยแจกในงานศพ เป็นผ้าเช็ดหน้าพิมพ์รูปย่าเหล และมีตราวชิระที่มุมด้านขวา พระราชทานเป็นของที่ระลึกแก่ทุกคนที่ไปร่วมงานด้วย
...................................................
แหล่งท่องเที่ยวและพุทธศิลป์อีสาน โบราณสถาน วัดโบราณ วัดอีสาน ปราสาทขอม อโรคยาศาล ปราสาทหินในประเทศไทย พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 พระเจ้าจิตรเสน อารยธรรมขอมในประเทศไทย ในภาคอีสาน แหล่งท่องเที่ยวต่างๆ ของเราชาวอีสาน

ขอขอบพระคุณทุกๆ ท่านที่ติดตามรับชมรับฟังนะครับ ร่วมกันช่วยอนุรักษ์งานศิลป์แผ่นดินอีสานของเรา และเป็นกำลังใจให้ผู้จัดทำ กดไลค์ กดแชร์ ให้ผมด้วยนะครับ ฝากติดตามด้วยครับ.....

: แหล่งท่องเที่ยวและพุทธศิลป์อีสาน โบราณสถาน วัดโบราณ วัดอีสาน ปราสาทขอม อโรคยาศาล ปราสาทหิน ฮูปแต้ม สิม สิมอีสาน อุโบสถอีสาน หอธรรม หอไตรอีสาน เรารวมพุทธศิลป์ของอีสานและแหล่งท่องเที่ยวในอีสาน ไว้เป็นแหล่งเรียนรู้ และนำเสนอแหล่งท่องเที่ยวพุทธศาสนาเชิงอนุรักษ์
อย่าลืมกดติดตามช่องนะครับ :
   / artnanastudio  
   / @esanart-travel  

#ย่าเหล #สุนัขทรงเลี้ยง #รัชกาลที่6 #พระราชวังสนามจันทร์ #พระตำหนักชาลีมงคลอาสน์ #พิพิธภัณฑ์วัดพระปฐมเจดีย์ #อนุสาวรีย์ย่าเหล #นครปฐม

หอศิลป์ เดอะ แด็ก : https://artist.artnana.com
อาร์ตนานา สตูดิโอ : https://www.artnana.com

เว็บไซต์ข้อมูลความรู้
https://www.esanart.com
http://isan.tiewrussia.com
https://www.tiewrussia.com

เว็บไซต์รับงานออกแบบโลโก้และบรรจุภัณฑ์ สื่อโฆษณาออนไลน์
https://www.artnana.com
ออกแบบโลโก้ : https://www.artnana.com/logo-d.php
ออกแบบบรรจุภัณฑ์ : https://www.artnana.com/pack-d.php

ขอบคุณครับ
พัฒยา จันดากูล