ตลอดระยะเวลาหลายปีที่ผ่านมา จนถึงปัจจุบัน เรามักได้ยินข่าวเรื่องพระศรีอาริยเมตไตรย์ ว่าเกิดขึ้นแล้วที่นั่นบ้างที่นี่บ้างอย่างต่อเนื่อง เมื่อได้ยินข่าวนี้ บางท่านก็เชื่ออย่างสนิทใจ บางท่านก็ปฏิเสธทันทีว่าเป็นเรื่องลวงโลก และก็มีอยู่จำนวนไม่น้อยที่สงสัย แต่ไม่สามารถหาคำตอบได้ เพื่อความเข้าใจที่ถูกต้อง จึงขอนำเอาเรื่องราวเกี่ยวกับพระศรีอาริยเมตไตรย์ อันมีปรากฏอยู่ในคัมภีร์ที่โลกเชื่อถือ คือคัมภีร์พระไตรปิฎกมานำเสนอ เพื่อขจัดข้อสงสัยทั้งมวล เกี่ยวกับพระศรีอาริยเมตไตรย์ ให้หมดสิ้นไปจากดวงใจ

เรื่องราวของพระศรีอาริย์ หรือพระเมตไตรย์สัมมาสัมพุทธเจ้า มีปรากฏอยู่ในพระไตรปิฎกเรื่อง "จักกวัตติสูตร" ในตอนต้นของพระสูตร พระพุทธเจ้าประทานโอวาทแก่ภิกษุทั้งหลายว่า.."ดูกรภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจงมีตนเป็นเกาะ มีตนเป็นที่พึ่ง อย่ามีสิ่งอื่นเป็นที่พึ่ง จงมีธรรมเป็นเกาะ จงมีธรรมเป็นที่พึ่ง อย่ามีสิ่งอื่นเป็นที่พึ่งเลย" ซึ่งคำว่ามีตนเป็นเกาะมีตนเป็นที่พึ่งก็ดี หรือมีธรรมเป็นเกาะ มีธรรมเป็นที่พึ่งก็ดี หมายถึงให้ดำเนินจิตตามหลักของสติปัฏฐาน4นั่นเอง ด้วยการทำอย่างนั้น จักพบที่พึ่งภายในด้วยตนเอง

เนื้อความในพระสูตร นอกจากจะตรัสเกี่ยวกับเรื่องราวของพระเจ้าจักรพรรดิเป็นอันมาก ตามชื่อของพระสูตรแล้ว พระพุทธองค์ยังตรัสถึงยุคมิคสัญญี และการอุบัติขึ้นของพระศรีอาริยเมตไตรด้วย

ก่อนจะถึงยุคของพระศรีอาริยเมตไตรย์ จะถึงยุคของมิคสัญญีก่อน ซึ่งมีลำดับเหตุการณ์เกิดขึ้นโดยย่อดังนี้

ความเสื่อมถอยของอายุขัยมนุษย์ มีเหตุปัจจัยมาจากมิจฉาทิฏฐิ และการประพฤติผิดศีลธรรม ยิ่งมนุษย์มีมิจฉาทิฏฐิและประพฤติผิดศีลธรรม มากเท่าไหร่ อายุขัยของมนุษย์ ก็ยิ่งเสื่อมถอยสั้นลงมากเท่านั้น และจะเสื่อมถอยสั้นลง จนถึงขีดต่ำสุด คือมนุษย์มีอายุขัยเฉลี่ยอยู่ที่ 10 ปี

มนุษย์ในยุคนั้นจะแต่งงานมีครอบครัวตั้งแต่อายุ5ปี และในยุคที่มนุษย์ มีอายุขัยเฉลี่ยอยู่ที่10ปีนี้เอง ที่เป็นยุคที่โลกมีศีลธรรมต่ำสุด ในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ

ในยุคนั้นมนุษย์ส่วนใหญ่มีราคะจัด ขาดความยับยั้งชั่งใจ สมสู่กันไม่เลือกดุจเป็นเดรัจฉาน การสมสู่กันระหว่างพ่อแม่ลูก หรือศิษย์กับอาจารย์ ถือเป็นเรื่องปกติ และเมื่อมนุษย์มีราคะจัด ก็มีโทสะจัดด้วยเช่นกัน เพราะราคะและโทสะแรงกล้า จึงเป็นเหตุให้มนุษย์มีจิตใจที่วิปริตผิดเพี้ยนโหดร้ายผิดมนุษย์ มองเห็นชีวิตอื่นเป็นผักเป็นปลาไปหมด แม้แต่พ่อแม่และญาติพี่น้องของตัวเอง ในช่วงที่มนุษย์มีจิตใจวิปริตขั้นรุนแรง ดุจช้างตกมันนี้ จะกินเวลาประมาณ7วัน ท่านเรียกเหตุการณ์ช่วง7วันนี้ว่า "สัตถันตรกัปป์หรือยุคมิคสัญญี"

ในช่วงมิคสัญญี มีมนุษย์จำนวนเพียงน้อยนิด ที่พอจะมีบุญ สามารถควบคุมจิตใจตัวเองได้ จึงไม่อยากเป็นส่วนหนึ่งของการฆ่า คือไม่อยากเป็นทั้งผู้ฆ่าและผู้ถูกฆ่า จึงปลีกตัวออกจากหมู่คณะ ไปหลบซ่อนตัวอยู่ในป่า หรือที่เร้นลับเพียงผู้เดียว

เมื่อการฆ่ายุติลงแล้ว ผู้ที่หลบหนีไปซ่อนตัวทั้งหญิงและชาย ได้กลับออกมาสู่สังคมภายนอก สิ่งที่พบคือซากศพเน่าเหม็นกลาดเกลื่อน ตามบ้านเรือนและถนนหนทางผู้รอดชีวิตเหล่านั้น ได้มีความคิดเหมือนกันว่า เหตุการณ์อันเศร้าสลดที่เกิดขึ้น ซึ่งทำให้มนุษย์แทบสูญสิ้นเผ่าพันธุ์นั้น มิได้เกิดมาจากเหตุอื่นใดเลย แต่เกิดจากมนุษย์ฆ่ากันเอง เพียงอย่างเดียวเท่านั้น ทุกคนจึงตกลงเป็นพันธสัญญาต่อกันว่า นับแต่นี้เราจะไม่มีการฆ่าแกงกันอีกโดยเด็ดขาด

ด้วยพันธสัญญาและการกระทำอันเป็นกุศล ได้ก่อเกิดปาฏิหาริย์น้อยๆขึ้นมา นั่นคือทำให้บุตรของมนุษย์ผู้มีอายุเพียง10ปี ยืนยาวขึ้นถึง20ปี และบุตรของมนุษย์ผู้มีอายุ 20 ปี ยืนยาวขึ้นถึง 40 ปี เมื่อบุตรของคนเหล่านั้น เห็นความอัศจรรย์ของการสมาทานกุศล ก็เกิดความเชื่อมั่นอย่างแรงกล้า จึงพากันสมาทานกุศลอื่นให้ยิ่งๆขึ้นไป ด้วยการประพฤติดีปฏิบัติชอบ ดำรงตนอยู่ในกุศลกรรมบถ จากรุ่นแล้วรุ่นเล่า อายุขัยของมนุษย์ ได้ยืนยาวขึ้นถึง 80,000 ปี

ในยุคที่มนุษย์มีอายุขัยยืนยาวถึง80,000ปี หญิงสาวต้องมีอายุถึง 500 จึงควรแต่งงานมีครอบครัวได้

เมื่อมนุษย์มีอายุขัย 80,000 ปี เมืองพาราณสีจักเป็นเมืองหลวง มีชื่อว่าเกตุมดี เป็นเมืองที่มีเศรษฐกิจดีมาก มีความเจริญรุ่งเรืองมาก และมีพลเมืองมาก

และจักมีพระเจ้าจักรพรรดิ ทรงพระนามว่า พระเจ้าสังขะ เป็นราชาโดยธรรม ทรงครองแผ่นดิน มีมหาสมุทร4เป็นขอบเขต

และในยุคนี้เอง ที่พระผู้มีพระภาคทรงพระนามว่า เมตไตรย์ เสด็จอุบัติขึ้นในโลก พระองค์เป็นอรหันต์ ตรัสรู้เองโดยชอบ ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ เสด็จไปดีแล้ว ทรงรู้แจ้งโลก เป็นสารถีฝึกบุรุษ ที่ควรฝึกไม่มีผู้อื่นยิ่งกว่า เป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย

พระผู้มีพระภาคพระนามว่า
เมตไตรย์พระองค์นั้นจักทรงแสดงธรรม งามในเบื้องต้น งามในท่ามกลาง งามในที่สุด ทรงประกาศพรหมจรรย์ พร้อมทั้งอรรถ พร้อมทั้งพยัญชนะ บริสุทธิ์บริบูรณ์สิ้นเชิง เหมือนตถาคตในบัดนี้ พระผู้มีพระภาคพระนามว่าเมตไตรย์พระองค์นั้น จักทรงบริหารภิกษุสงฆ์หลายพัน เหมือนตถาคตบริหารภิกษุสงฆ์หลายร้อย ในบัดนี้ฉะนั้น ฯ

เพื่อความกระจ่างชัดในเรื่องพระศรีอริยเมตไตรย์ ขอสรุปเพื่อเป็นข้อจดจำไว้ว่า

1. พระศรีอาริยเมตไตรย์ จะอุบัติขึ้นในโลก ในยุคที่มนุษย์มีอายุขัย 80,000 ปี มิใช่ในยุคปัจจุบัน
2. พระศรีอาริยเมตไตรย์ จะอุบัติขึ้นที่ประเทศอินเดีย ในยุคที่มีเมืองหลวงชื่อเกตุมดี มิใช่เกิดขึ้นที่เมืองไทย
3. พระศรีอาริยเมตไตรย์ อุบัติขึ้นในรัชชสมัย ที่พระราชาผู้ทรงครองแผ่นดิน เป็นพระเจ้าจักรพรรดิทรงพระนามว่าสังขะ โดยมีเมืองเกตุมดีเป็นราชธานี
4. พระศรีอาริยเมตไตรย์ จะทรงเพศบรรพชิต เป็นพระอรหันต์ที่ตรัสรู้เองโดยชอบ เหมือนพระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน มิได้ทรงเพศฆราวาส หรือเพศอื่นที่มิใช่บรรพชิต
5. ที่สุดแล้วพระเจ้าจักรพรรดิทรงพระนามว่าสังขะ จักทรงผนวชเป็นบรรพชิต ในสำนักของพระผู้มีพระภาคพระนามว่า เมตไตรย์อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า และได้สำเร็จอรหันต์ อันเป็นที่สุดแห่งพรหมจรรย์