ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΙΣ 14
ΑΡΧΑΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
«Γεγόναμεν ἅπαξ, δὶς δὲ οὐκ ἔστι γενέσθαι• δεῖ δὲ τὸν αἰῶνα μηκέτι εἶναι• σὺ δὲ οὐκ ὢν τῆς αὔριον κύριος ἀναβάλλῃ τὸ χαῖρον• ὁ δὲ βίος μελλησμῷ παραπόλλυται καὶ εἷς ἕκαστος ἡμῶν ἀσχολούμενος ἀποθνῄσκει.»

ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Η ψυχή μας ενσαρκώνεται μια φορά στο σώμα που έχουμε τώρα, δηλαδή στην ίδια ζωή, δεν πρόκειται να ξαναγεννηθούμε δεύτερη φορά. Αυτό είναι κάτι που επιβάλλεται να το κατανοήσουμε, έτσι ώστε από εδώ και πέρα να μην αφήσουμε την χρονική περίοδο της ζωής που μας απομένει, χωρίς να επιδιώξουμε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και να συνειδητοποιήσουμε ποιοι ακριβώς είμαστε. Εσύ όμως, παρόλο που δεν γνωρίζεις αν θα υπάρχεις αύριο, αναβάλλεις για το μέλλον την επίγνωση, του αν είσαι κύριος του εαυτού σου. Ως αποτέλεσμα, η καθημερινή σου ζωή περνάει και χάνεται άσκοπα, έτσι που τελικά, ο κάθε ένας από εμάς να φτάνει τελικά στο τέλος της ζωής του και να πεθαίνει, χωρίς να έχει καταφέρει ποτέ να γνωρίσει ποιος ήταν πραγματικά!


ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΤΑ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
Γεγόναμεν ἅπαξ,
Η ψυχή μας ενσαρκώνεται μια φορά (ἅπαξ) στο σώμα που έχουμε τώρα (γεγόναμεν),
δὶς δὲ οὐκ ἔστι γενέσθαι•
δηλαδή (δὲ) στην ίδια ζωή, δεν πρόκειται να ξαναγεννηθούμε δεύτερη φορά (δις).

δεῖ δὲ τὸν αἰῶνα μηκέτι εἶναι•
Αυτό είναι κάτι (δὲ) που επιβάλλεται να το κατανοήσουμε (δεῖ), έτσι ώστε από εδώ και πέρα (μηκέτι), να μην αφήσουμε την χρονική περίοδο της ζωής που μας απομένει (αἰῶνα), χωρίς να επιδιώξουμε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και να συνειδητοποιήσουμε ποιοι ακριβώς είμαστε (εἶναι).
αἰών = ο βίος, η χρονική περίοδος της ζωής μας.
μηκέτι = όχι πια, από δω και πέρα όχι, όχι άλλο.

σὺ δὲ οὐκ ὢν τῆς αὔριον κύριος ἀναβάλλῃ τὸ χαῖρον•
Εσύ (σὺ) όμως, παρόλο που δεν γνωρίζεις αν θα υπάρχεις (ὤν) αύριο (αὔριον), αναβάλλεις για το μέλλον (ἀναβάλλη) την επίγνωση (τὸ χαῖρον), του αν είσαι κύριος του εαυτού σου (κύριος).
αὔριον = κατά τη διάρκεια της ημέρας που έρχεται μετά από την σημερινή, κατά το προσεχές μέλλον.
άναβάλλω = μεταθέτω την εκτέλεση πράξεως σε μελλοντικό καθορισμένο ή ακαθόριστο χρόνο.
κύριος = που έχει τη μεγαλύτερη βαρύτητα, πρωτεύων, σημαντικός.

Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτή η "περίεργη" λέξη που χρησιμοποιεί ο Επίκουρος στο αρχαίο κείμενο, «τὸ χαῖρον» αποτελεί το σημείο κλειδί που θα μας επιτρέψει ή όχι να κατανοήσουμε το πραγματικό νόημα του κειμένου και να καταφέρουμε να το ερμηνεύσουμε σωστά:

Το «Χαῖρον» είναι η μετοχή ενεστώτα ουδετέρου γένους του ρήματος χαίρω, το οποίο έχει δύο βασικές ερμηνείες:
1. Χαίρομαι, νιώθω χαρά.
2. Έχω, κατέχω.
Αυτή η δεύτερη ερμηνεία είναι προφανώς και αυτή που ταιριάζει στην περίπτωσή μας. Τα αντίστοιχα παραδείγματα που χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα είναι άκρως διαφωτιστικά και κατατοπιστικά για τον τρόπο που πρέπει να μεταφράσουμε την παραπάνω περικοπή.
«χαίρω άκρας υγείας»
«χαίρω εκτίμησης»
«χαίρω ειδικής μεταχείρισης»

ὁ δὲ βίος μελλησμῷ παραπόλλυται καὶ εἷς ἕκαστος ἡμῶν ἀσχολούμενος ἀποθνῄσκει.
Και η καθημερινή σου ζωή (βίος) περνάει (μελλησμῶ) και χάνεται άσκοπα (παραπόλλυται), έτσι που τελικά, ο κάθε ένας (εἷς) από εμάς (ἕκαστος) να φτάνει τελικά στο τέλος της ζωής του και να πεθαίνει, χωρίς να έχει καταφέρει να γνωρίσει ποτέ (ἀσχολούμενος) το ποιος ήταν πραγματικά!
βίος = η δραστηριότητα σ' ένα τομέα της ζωής.
μελλησμός = αναβολή, χρονοτριβή.
παραπόλλυμαι = χάνω, καταστρέφω.
ἀσχολούμαι = καταγίνομαι σε κάτι.

Περισσότερες πληροφορίες: georgecharalampidis.gr